کتاب امام محمدباقر(ع)؛ شکافنده دانش نوشته رسول جزینی دفتری از مجموعه دفاتر حیات علمی امامان معصوم(ع) است که در گروه مطالعات فرهنگی و اجتماعی مرکز پژوهش‌های جوان وابسته به پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی سامان یافته و در دسترس علاقمندان قرار دارد.
امام محمدباقر(ع)، تدریس نظام‌مند و عمومی فقه شیعه را آغاز کرد و زمینه شکل‌گیری مکتب فقهی اهل بیت را به دست امام صادق(ع) فراهم نمودند. ایشان از طریق بیان قواعد کلی استنباط و آموزش علمی روش‌های صحیح فهم احکام به اصحاب شایسته خود، پایه‌های تکوین فقه استدلالی شیعه، بدون استفاده از رأی و قیاس را فراهم آوردند.
در بخشی از پیشگفتار این کتاب می‌خوانیم:
«هر مذهبی برای بقا و ترویج خود، به اصول اعتقادی و عملی روشن نیاز دارد و باید پاسخگوی انواع نیازهای پیروان خود باشد؛ از این رو ضروری بود امامن معصوم (علیه السلام) به عنوان جانشینان پیامبر خاتم (ص)، طی یک نهضت علمی مستمر و از طریق تربیت شاگردان مستعد، به تدوین، تبیین و ترویج علوم مرتبط با شریعت اسلام اقدام کند. در این میان، دوره امام باقر(ع) و فرزند بزرگوار ایشان امام صادق(ع) را می‌توان نقطه عطف تاریخ تشیع در تبیین معارف دینی دانست.
امام باقر (ع) با توجه به شرایط و نیاز فرهنگی دوره خود، در راستای حفظ و صیانت دین اسلام و احیا و گسترش معارف اسلامی، سه هدف عمده را پیگیری کردند: اول آنکه به تبیین و گسترش معارف اسلامی و تصحیحی اشتباهات پرداختند؛ دوم اینکه با تربیت شاگردانی برجسته، به گسترش و حفظ این معارف الهی پرداختند؛ و در نهایت آنکه، با تعالیم گسترده و ارزشمند خود در علوم مختلف اسلامی، زمینه ساز گسترش فعالیت‌های علمی و فرهنگی امام صادق(ع) شدند.
کتاب امام محمد باقر(ع) شکافنده دانش، در سه فصل به توصیف حیات علمی امام باقر(ع) پرداخته است. فصل اول: نگاهی اجمالی به زندگی امام محمد باقر(ع) و اوضاع سیاسی و علمی عصر ایشان، فصل دوم: دیدگاه‌های امام محمد باقر(ع) در تبیین علوم اسلامی و فصل آخر به اقدام‌های آموزشی و عملی امام محمد باقر(ع) در گسترش علوم اسلامی اشاره داشته است.
کتاب شکافنده دانش به قلم رسول جزینی در ۱۸۴ صفحه سامان یافته است.
